Lương tháng 13 chẳng thể được hiểu là “thưởng du hoc uc Tết”

Đối diện với câu hỏi về định nghĩa lương tháng 13, 1 số cán bộ quản lý nhân sự tiền lương ở các doanh nghiệp lý luận, bản chất đây là “hệ quả” của 1 thời hoạt động doanh nghiệp còn thiếu sáng tỏ về nghĩa vụ với người lao động. Hầu hết quan điểm tranh luận trên các diễn đàn mạng xã hội đều ngả theo hướng các doanh nghiệp phải có lương tháng 13 cho người cần lao, và đó cũng là tiền thưởng tết. Tuy nhiên, bản tính "lương tháng 13" chỉ là 1 nội dung liên tưởng đến các chính sách bảo vệ quyền lợi chính du hoc mien phi đáng cho người lao động trong thời đoạn trước đây, khi giang san mới gia nhập nền kinh tế thị trường và còn nhiều bất cập. Theo thời gian, vấn đề này đã bị hiểu sai, thậm chí bị bóp méo, lạm dụng và cần được hiệu chỉnh thấu suốt.  Tiền công hà tiện?  Đối diện với câu hỏi về định nghĩa lương tháng 13, 1 số cán bộ quản lý nhân sự lương hướng ở các doanh nghiệp lý luận, thực chất đây là “hệ quả” của 1 thời hoạt động doanh nghiệp còn thiếu minh bạch về nghĩa vụ với người cần lao. Tuổi này rơi vào trước năm 2000, cốt yếu thuộc về 1 số đơn vị công ty có vốn quốc gia, doanh nghiệp đầu tư có vốn nước ngoài, cơ chế lương bổng và chế độ cần lao còn nhiều nhập nhèm. Để bảo vệ quyền lợi cho người cần lao, Luật cần lao Việt Nam đã quy định các doanh nghiệp dùng cần lao phải có chế độ lương hợp lý, trên nguyên tắc công bằng “làm theo lao động, hưởng theo năng lực”. Theo đó, thay vì người lao động hưởng lương trót theo tháng hay công nhật, thì sẽ có 1 khoản được trích khấu lại làm quỹ phòng ngừa, bảo hiểm cho họ. Định nghĩa về quỹ này không rõ ràng, chỉ đơn giản là 1 khoản do doanh nghiệp xem, trong bối cảnh chưa có quỹ bảo hiểm thất nghiệp và các quỹ hỗ trợ người lao động khi có rủi ro bất thường, dùng giải quyết các vấn đề phát sinh, giúp đỡ người lao động, như tai nạn, cứu trợ… Sau 12 tháng làm việc, người lao động không xảy ra sự cố gì, thì doanh nghiệp phải trả đủ khoản tiền “kiệm ước” lao động ấy cho học bổng trung học mỹ họ, gọi nôm na là lương tháng 13. Tức thị với quy định của Luật cần lao, người lao động điềm nhiên được nhận 12 tháng lương làm việc và 1 tháng lương “hà tiện” được trích lại. Nhiều đại diện doanh nghiệp cầu mong, đây là 1 chính sách hợp lý và cấp thiết, bảo đảm quyền lợi cho người cần lao trong thời đoạn các chế độ lương lậu tầng lớp chưa sáng tỏ. Đối du học hương đỗ với các nước, chính sách này hoàn toàn không có, vì người lao động sẽ luôn nhận đủ tiền công thỏa thuận nhận được vào mỗi tháng. Họ không được đòi hỏi thêm gì ngoài tổng số lương thực nhận của mình.  Những doanh nhân nước ngoài đều không hiểu vấn đề lương tháng 13 vì đã trả đủ tiền công hàng tháng cho người lao động.  Đương nhiên trong quá trình làm việc, chủ cần lao có thể thưởng thêm cho người làm, duyệt y thành tích và thái độ. Mức thưởng sẽ tùy tính của người dùng cần lao, nhằm gắn kết tình cảm gắn bó giữa 2 bên với nhau. Người cần lao không có quyền đòi hỏi tiền thưởng cho mình. Với khái niệm lương tháng 13, Luật cần lao Việt Nam lại tạo ra 1 cách xử lý khác, là người lao động phải nhận được tháng lương tiết kiệm được trích lại từ 12 tháng lương đã làm việc. Tháng lương 13 bởi thế không có tức thị tiền thưởng, mà chính là tiền công cần lao được giữ lại, doanh nghiệp phải có nghĩa vụ trả đủ.  Nên bỏ hay nên giữ?  Những năm gần đây, khi chính sách lương hướng lao động rõ ràng hơn, các doanh nghiệp đều phải tuân những bổn phận với người cần lao theo luật chung về lợi quyền cần lao, vấn đề thỏa thuận mức lương giữa họ và người lao động đã trở thành phổ thông. Nhiều doanh nghiệp hợp nhất trả đủ lương cho người cần lao vào hàng tháng, không thông tin về các trường đại học giữ lại khoản hà tiện nào, nên không thể có lương tháng 13. Vì thế, việc nhiều người căn cứ theo Luật lao động để đòi hỏi doanh nghiệp phải có phần nhất thiết có lương tháng 13 vào tháng cuối năm cho người cần lao, là 1 yêu cầu khiên cưỡng. Thậm chí nhiều người cho rằng đây là tháng lương thưởng phải có, cũng là lập luận không xác thực. Bởi lẽ nếu chiếu theo những người lao động thời vụ và cần lao tự do, rõ ràng họ không bao giờ được hưởng “lương tháng 13” ! Những hoc bong du hoc 100 lao động tự do này không bao giờ có lương tháng 13.  Như vậy, cần hiểu lương tháng 13 không phải số tiền thưởng của doanh nghiệp đối với người cần lao. Nếu có, đó thật ra là khoản tiền công bị giữ lại hàng tháng, họ phải được nhận đủ. Nếu không, việc người cần lao đòi hỏi doanh nghiệp phải phát lương tháng 13 là sai. Cứ vào năng suất lao động, doanh nghiệp có thể thưởng cho những người cần lao hăng hái, có thành tích cao, chứ chẳng thể thưởng hết cho mọi cần lao. Mức thưởng này cũng không thể quy đồng là bằng “tháng lương 13”. Theo 1 số doanh nghiệp FDI ở miền Trung, bối cảnh kinh tế phát triển hiện giờ cho thấy, việc thỏa thuận lương tiền lao động trong doanh nghiệp đã rõ ràng, phần nhiều loại bỏ vấn đề trích lại 1 khoản lương hàng tháng để làm quỹ bảo vệ người lao động. Tự thân đề nghị chính sách cần lao cũng không hài lòng việc doanh nghiệp tự xây dựng các kiểu quỹ như vậy nữa. Thành thử, khái niệm “lương tháng 13” cần phải được xem xét lại và tốt nhất là không áp dụng nữa, để tạo tính công bằng nhất quán trong chế độ và chính sách về lương cần lao hiện ở nước ta. Đòi hỏi phải có lương thưởng tháng 13 đúng dịp Tết Nguyên đán ngày nay của dư luận, thành ra nhất thiết cần phải được phân tách lại hợp lý!